KAYADİBİ

 

"Ari İşletme Sertifikamız ile AB Onaylı Süt Üretiyoruz"   

ANA SAYFA   |      HAKKIMIZDA   |      GALERİ   |      FAYDALI BİLGİLER   |      İNSAN KAYNAKLARI   |      İLETİŞİM

 
     
     
 

Faydalı Bilgiler

 

Artan Yem Maliyetleri İle Yemden Yararlanım Fırsatları

Süt rasyonlarında yem maliyetleri, şüphesiz süt üretimi ile ilgili tek ve en büyük gideri oluşturmaktadır. Genelde, ortalama üretim maliyetlerinin %50’sinden fazlasını oluştururlar. Yemden yararlanım, göreceli karlılık açısından kriter sürüleri için kullanılmaktadır.
Yemden yararlanma, kuru madde tüketiminin birim başına üretilen süt olarak tanımlanabilir. Bazı programlarda bu hesaplama sütün katı içeriği ile doğrulanabilir. Eğer bu hesaplamayı kullanıyorsanız sürü veya grubun kuru madde alınımını bilmek önemlidir.
Sığır ve kümes hayvanları sektöründe meslektaşlarımız bir kıyaslama aracı olarak, yemden yararlanım hesaplamalarını başarıyla kullanmaktadır. Son zamanlarda, bilim adamları süt işletmelerinde yemden yararlanımın ölçülmesi ve değerlendirilmesini farklı açıdan ele almışlardır. Gözlenen düşük süt fiyatları yüksek yem maliyetleri ile birçok geleneksel süt uygulamaları yapan üreticiler yem verimliliğini artırmak için yollar aramaktadır.

Daha verimli olabilmenin faydaları nelerdir?

Bunlardan biri ineğin besin gereksinimlerine yakın miktarda besleyerek, birim başına üretilen süt düşük maliyetli olacaktır. Başka bir yararı da, aşırı besin atılımını azaltacaktır. Yararlanım, artan süt üretimiyle artabilir veya süt içinde bulunan daha fazla katı madde yararlanımınızı artıracaktır. Üretim geliştirmeleri, yem katkı maddeleri ve beslenmenin düzenlenmesi gibi durumlar, günlük sütün 3 kat artışını, yağ verimini artışını gerçekleştirecektir. Yem kalitesini artırmakta verimliliğe etkili olabilir. İnekleri gruplandırma ve kendi besin gereksinimlerine yakın besleme yapmak, verim artışı ile sonuçlanacaktır.

Yemden yararlanımı etkileyen faktörler

Günlük süt miktarı, yaş, büyüme, vücut kondisyon skoru değişimleri, yürüme mesafesi, vücut ağırlığı, kaba yem kalitesi, yem katkı maddeleri ve çevresel faktörler yemden yararlanım değerlerini etkilemektedir. Sürüyü veya inek grubunu izlerken grubun bileşimi bir etki oluşturabilir. 1 numaralı tablo farklı gruplardaki veya farklı üretim periyotlarındaki ineklerin yemden yararlanım hedefiyle ilgili bir listeyi oluşturur.

Tablo 1

Grup Günlük Süt miktarı Yemden yararlanım  (kg süt / kg kuru madde alınımı)
Bir gruptaki tüm inekler 150’den 225’e 1.4’den 1.6’a
1.  laktasyon <90 1.5’den 1.6’a
1.  laktasyon >200 1.2’den 1.3’e
2. + Laktasyon < 90 1.6’dan 1.8’e
2.+ Laktasyon >200 1.3’den 1.2’e
Problemli sürüler 150’den 200’e <1.3

Lutein’den gelen değişiklik

Yemden yararlanımın 1,7’den büyük olduğunda mükemmel bir geri dönüşüm olacağı, fakat yemden yararlanım 1,3’den düşük ise bir şeylerin yanlış olduğu düşünülür. Yemden yararlanım değeri 2.0 ‘a yaklaştığında bu değeri sağlama almak için vücut kondisyon miktarında aşırı kaybetme olmadığını gözlemlemek önemlidir. Özellikle, yüksek süt üretimini desteklemek için inekler vücut rezervlerini tercih etmesi, yüksek yemden yararlanma değerlerinin bir işareti olabilir. Düşük yemden yararlanım; günlük süt artışı, ortalama kaba yem miktarı, NDF, vücut kondisyon kazancı, rumen asidozu, gebelik durumu ve aşırı yürüme ile ilişkilidir. Ayrıca yemden yararlanım soğuk havalarda sıcak havalara oranla daha yüksektir. Artan yemden yararlanım yüksek süt verimiyle, düşük günlük süt ile, vücut kondisyon kaybıyla, sığırda artan yaş ile, kaliteli kaba yem ile, geliştirilmiş yem sindirimiyle, geliştirilmiş fermentasyon ile, rasyonda tampon maddeler kullanımıyla, rumen modülatörleri ve daha yüksek genetik özellikler ile ilişkilidir.

Yemden yararlanımı artırmak için kullanılacak yöntemler aşağıdadır;

Ortalama günlük süt miktarını azaltmak için ıslah programı yönetilmeli.
Kaba yem sindirimini iyileştirmek için düzgün dengeli rasyon sağlanmalı.
NDF sindirimi geliştirilmeli.
Uygun etkili lif sağlanmalı.
Rumen fermentasyonunu uyarmalı.
Rasyon ayırmasını en aza indirmek gerekli.
Yem katkı maddelerinden yararlanılmalı. ( yani; rumen tamponları, fiber çürütücüler, silaj inokulantlar)
Aşırı sıcakların etkisini en aza indirilmeli. ( Soğuk veya sıcaklık stresi)
İnek stresinin en aza indirilmeli.
Fresh ve son evredeki inekleri yakından izlenmeli.

Yemden Yararlanımı Artırmak

ANC, çiftlikte optimum rasyon formülasyonu ile yemden yararlanımı artırmak için sürü yönetim programları, ekonomik yem katkısı gibi bir dizi etkili stratejilere sahiptir. Yem katkı maddelerinin, yemden yararlanımı artırması için aşağıdaki özelliklere sahip olması gerekmektedir;
Rumen pH’sını düzenlemeli (SARA önlemek için).
Metabolik hastalığa yakalanma riski azaltılmalı.
Ruminal enerji kullanım verimliliğini artırmalı.
Rumen azot (N) kullanım verimliliğini artırılmalı.
Rumen organik madde ve lif sindirimini artırılmalı.
İmmün yanıtı geliştirilir.

Rumen Asidozu

Saha tahmin raporlarına göre eğer sub-akut rumen asidozu (SARA) inekte yaşanıyorsa yemden yararlanım 0,1 ünite düşebilir. Etkili bir rumen tamponuyla besleme yapmak rumen pH’ını optimum aralığını korumak için yardımcı olacaktır ve dolayısla optimize besini süt üretimini desteklemek için tedarik ederek yemden yararlanımını artırır.

Lif sindirimi

Eğer kaba yem NDF oranı sindirilebilirliği %1 oranında artarsa ( daha fazla sindirilebilirlik) süt verimi 0,25 kg artar ve kuru madde alınımı 0.1 oranında artar. ANC’nin yeni ürünü olan Amaferm, rumende lif sindirimini artıran, bir yem katkı maddesidir. Ot silajında lif sindirilebilirliğini % 30 oranında artırdığı yoksul ve yüksek kaliteli silajlarda bugüne kadar yapılan denemelerde kaydedilmiştir. Bu durum süt, et veriminde ve yemden yararlanımda da artışa yol açar.


ÇAYIR-MERA VE MİNERAL İLİŞKİSİ

Otlama mevsiminin başında, taze otlarla beslenen sığırlarda mineral eksikliği riski göz önüne alınmalıdır. Bu tür eksiklik görülen süt ineği, sığır, kurudaki inek ve genç dana-düveler çayırlarda küçük konsantrelerle beslenirler.

Rasyondaki mikro-mineraller sığır ve süt sığırlarının vücutlarındaki çeşitli işlevleri yerine getirmek içindir: enzimler, hormonlar, doku gelişimi, bağışıklık vb. Mikro-minerallerin eksikliği, çiftlikte sağlık problemlerine, meme rahatsızlıkları, pençe ve bacak sorunları, doğurganlık bozuklukları, deri parazitleri, yeni doğan buzağılarda zayıflık gibi problemlere yol açar. Aşağıdaki tablo çeşitli mikro-minerallerin eksikliğinde meydana gelebilecek rahatsızlıkları göstermektedir.

Tablo 1. Hayvanlarda bazı mikro elementlerin işlevleri

Mikro-Element Vücuttaki İşlevi Eksikliği durumunda
İyot (I) Bazal metabolizmanın temeli olan T3 ve T4 hormonlarının oluşumu için gereklidir Buzağılarda neonatal solunum zorlukları, genç hayvanlarda yetersiz organ gelişim
Kobalt (Co) Rumenin lif yapısını gelistirir sindirimi sağlayan bakteriler için gereklidir. Karaciğerde glikoz üretimi için gerekli olan rumende B12 vitamini formasyonu için esas elementtir. - Kuru madde alımında azalma,- Süt üretiminde, gelişimde ve karaciğerde enerji üretimi azalmasına bağlı olarak bağışıklıkta azalma,- Allotriopathy (hastalığa yenik düşme) ,toprak yeme,- Cansız tüy
Bakır (Cu) 250 enzim sisteminde temel elementtir (doku gelişimi, bağışıklık, döl verimi). -Tüy ve gözlerde renksizlik- Bağışıklık ve döl tutmada azalma
Mangan (Mn) Kemik gelişimi, sex hormonları, enerji metabolizması, ve bağışıklık için temel elementtir. - İskelette anormallikler- Bağışıklık ve döl tutmada azalma
Çinko (Zn) Metabolik, immunolojik (antioksidant) ve hormonal bütüproseslerde rol oynar - Bağışıklık ve döl tutmada azalma- Pul pul olan deri,- Kesilme sırasında aşırı kanama
Selenyum (Se) Bağışıklık için çok önemlidir (antioksidant, ör:GSHpx) Bağışıklık ve döl tutmada azalma

Son 10 yılda süt sığırı ve sığırlarda yoğun üretim artmıştır. Bu, kuru maddeye kg başına daha fazla mikro-element, mineral ve vitaminler verilmesi gerektiği anlamına gelir. Yıllar içinde toprak ve çimlerdeki mikro-mineral içeriği azalmıştır. Sonuç olarak çayırlardaki mikro-elementler azalır dolayısı ile hayvan vücuduna alınması gereken miktar azalır.

Ayrıca, taze çimenler barsakta mikro-minerallerin emilimini azaltarak sulu dışkının artmasına neden olur.

Hayvanların rasyonlarında yeterli Cu(Bakır) olsa da Fe(Demir)’den zengin çayır-mera otları ile beslenmeleri hayvanların Karaciğerlerindeki Cu depolarının tükenmesine ile sonuçlanır. Bu durum genelde demir bakımından zengin topraklardaki kısa boylu otların bulunduğu yerlerde hayvanların ot ile beraber bu toprağı yemesi ile meydana gelir. Bu şartlarda tercihan şelat formda ilave Bakır(Cu), Çinko(Zn) ve Mangan(Mn) ilavesi hayvanlara sağlanmalıdır. Şelat mineraller Fe içeriği hesaba katılmaksızın sindirim kanalından her zaman emilirler.Diyette mikro-element eksikliğinin yanı sıra mineraller arasındaki antogonist (zıt etki) mekanizmadan dolayı hayvan sıkıntı çeker. Bunun zıt ekinin en bilinen örneği demir ile mikro minerallerden bakır, çinko ve manganez arasındaki ilişkidir. Kuru maddede kg başına 250 mg veya daha fazla düzeyde Fe bulunması Cu, Zn ve Mn emilimini azaltır.

Süt ve besi sığırları yukarıda anlatıldığı gibi ekstra mineral ve mikro elementleri almalıdırlar. Mineral kovaları ekstra minerallerin sağlanması için en iyi yoldur. Çünkü kullanımları kolay olup tüm hava şartlarına karşı dayanıklılıkları ile hayvanların kendi ihtiyaçlarını özgürce karşılamalarına izin verir.

 
     
 

Kayadibi Hayvancılık ve Tarım San. Tic. A.Ş.

Bilsay 2013